تله متری

تله متري شامل مجموعه اي از تجهيزات سخت افزاري و نرم افزاري میباشد که تحت استانداردها و پروتكلهاي بين المللي ساختاري را بوجود مي آورد كه رسالت آن ایجاد یک سیستم نظارت و کنترل جامع (Total Control) به منظور ارتقاء سطح مديريت بهره برداري از تاسيسات شبکه های آبرسانی و توزیع از سطح مکانیزاسیون به سطح اتوماسيون است. چنين سيستم خودکاري نه تنها پمپها را روشن و خاموش يا شيرها را باز و بسته ميکند، بلکه کنترل جامع و بهره برداري بهينه از تاسيسات آبرساني و توزیع را به صورت خودکار انجام مي دهد. همچنين اين سيستم خودکار داده هاي يک سامانه آب درزمان بهره برداري (دبي، فشار، ارتفاع، کلر باقيمانده وکدورت و…) را جمع آوري و ثبت مي کند واين داده ها در برنامه ريزي ها و تصمیم گیری های مدیران و کارشناسان بهره برداري از تاسيسات مورد استفاده قرار ميگيرند. رويهم رفته سيستم کنترل جامع اين امکان را فراهم مي آورد که بتوان بهره برداري انعطاف پذير را که خيلي نزديک به بهره برداري  مطلوب مي باشد، طرح ريزي نمود. بنابراين هم باعث بهینه سازی بهره برداری و هم باعث افزايش بهره وري (راندمان) مي شود.

مهمترین وظایف سيستمهاي تله متري :

• مونيتورينگ و نظارت از راه دور بر عملکرد تاسيسات به صورت لحظه ای و به روش دستی و خودکار از يک نقطه مرکزی
• فراهم نمودن اطلاعات عملکردی برای هر دو حالت عادی(نرمال) و غير عادی(خطا) تاسيسات و آلارمدهی شروع خطاها (گزارش پيغام ها ) و پاسخ سريع به آنها
• امكان تنظيم و يا طراحي حلقه هاي كنترلي براي هر يك از اجزاي فرايند
• امكان طراحي و نمايش انواع صفحات نمايشي از وضعيت سيستم
• امكان تهيه انواع Reports و Trends از وضعيت سيستم و ثبت آماري وقايع 
• جمع آوری، ذخيره سازی و فراهم آوردن شرایط تجزيه و تحليل نرم افزاری اطلاعات مربوط به عملكرد همزمان تاسيسات
• ایجاد پایگاه داده از رفتار فرآیند های شبکه آبرسانی

مفهوم کلی

گسترش سیستم های آب و فرآیندهایی که بایستی تحت بهره برداری دقیق قرار گیرند استفاده از سیستم تله متری و SCADA   (Supervisory Control and Data Acquisition) را به عنوان سیستمی توانا برای انجام این کار اجتناب ناپذیر می کند. سیستم اسکادا به مراحل تولید ، انتقال و جمع آوری دیتا اطلاق می شود که پایش ، کنترل دقیق و راهبری کلیه فرآیند های آب شامل تاسیسات هیدرولیکی ، تاسیسات الکتریکی و کیفی از نتایج آن می باشد.

تاریخچه سیستم SCADA  

بکارگیری سیستم های SCADA  از سال 1880 میلادی متداول شد ، در آغاز سیستم کسب اطلاعات (مانیتورینگ یا پایش) کاملا از سیستم کنترل جدا بود و از سال 1930 سیستم هایی که بتواند دو عمل فوق را تواما انجام دهد طراحی گردید. ولی تکنولوژی بکار رفته در تجهیزات آن عملا مکانیکی بوده و چون پایانه ها نیز الکترو مکانیکی بودند ، برای کنترل و ارسال وضعیت تعداد محدودی از دستگاهها بکار می رفتند و نمی توانستند کمیت های آنالوگ را انتقال دهند ، از سال 1980به بعد با پیشرفت تکنولوژی کامپیوتر تحول اساسی در سیستم های نظارت و کنترل به وجود آمد. سیستم های جدید علاوه بر انتقال وضعیت ها ، کمیت آنالوگ را نیز در سطح وسیعی به مرکز کنترل ارسال می نمایند. در مرکز بر روی اطلاعات دریافتی عملیات محاسباتی ریاضی و عملیات منطقی صورت میگیرد. امروزه همزمان با پیشرفت تکنولوژی کامپیوتر ، سیستم و یا تکنولوژی SCADA  نیز عرضه کننده آخرین دستاوردها در زمینه سخت افزار و نرم افزار کامپیوتر است. در حال حاضر پیمانکاران زیادی در سطح جهان به ساخت و ساز و نصب تجهیزات SCADA    مشغولند که از آن جمله شرکت ABB (سوئیس) و کمپانی زیمنس (آلمان) و شرکت GEC (انگلیس) و سایر شرکتهای اتوماسیون تجهیزات متنوعی تولید می کنند.

مزایای سیستم SCADA  

با توجه به پیشرفت روز افزون سخت افزاری و نرم افزاری و افزایش قابلیت های سیستم SCADA  تسهیلاتی برای سامانه ها فراهم شده است که برخی از این امکانات عبارتند از :

کم کردن نیروی انسانی :

با توجه به این که این سیستم امکان کنترل از راه دور را برای سایت ها فراهم می کند. در برخی از سایت های تحت کنترل نیازی به نیروی انسانی احساس نمی شود.

سرعت در انتقال اطلاعات :

استفاده از سیستم های پیشرفته مخابراتی در سیستم SCADA  امکان ارسال و دریافت سریع اطلاعات را فراهم ساخته است.

دقت :

استفاده از سیستم SCADA  ، با توجه به استفاده از سخت افزارها و نرم افزارها در سیستم SCADA  و کاهش دخالت نیروی انسانی دقت دریافت و انتقال اطلاعات را به مرکز افزایش می دهد.

بالا رفتن ضریب اطمینان در شبکه :

با توجه به اینکه تمامی اطلاعات در یک مرکز جمع آوری می شود و اطلاعات از سایت های مختلف در سریع ترین زمان به مرکز ارسال می شود و همچنین فرامین مرکز نیز در حداقل زمان به سایت های تحت کنترل انتقال می یابد. مدیر راهبر تاسیسات این امکان را می یابد  که سریع ترین و دقیق ترین تصمیم را اتخاذ نماید.

بایگانی اطلاعات :

استفاده از سیستم SCADA  در مرکز کنترل امکان ذخیره سازی رفتار کلیه تاسیسات و فرآیند های سامانه تحت پوشش را فراهم می کند.

امکانات جانبی :

با استفاده از نرم افزار های جانبی می توان قابلیت های جدید ی را برای سامانه فراهم نمود.

اطلاعات مبادله شده بین سایت ها و مرکز (اتاق کنترل)

 Measured: مانند فلو ، فشار ، ارتفاع سطح آب مخازن ، کلر ، کدورت ، جریان ، ولتاژ ، توان های اکتیو و راکتیو الکتروپمپ ها ، set point ها و ……….

Status: مانند وضعیت شیر ها ، پمپ ها ، ……… و اعمال فرامین از مرکز مانند تغییر وضعیت در شیر ها ، پمپ ها ، ………

هدف استراتژیک سیستم SCADA  :

ایجاد زیر ساخت به منظور فراهم نمودن پایگاه داده از مقادیر اندازه گیری شده کلیه پارامتر های هیدرولیکی ، الکتریکی و کیفی تاسیسات و فرآیند های آب شهر ساری

رویکردهای سیستم SCADA  :

• مدیریت تولید
• مدیریت فشار
• مدیریت مصرف
• مدیریت انرژی
• مدیریت ایمنی آب
• مدیریت بحران
• مدیریت منابع مالی
• مدیریت منابع انسانی

دستاوردهای سیستم SCADA  :

• ارتقاء بهره وری (کارایی و اثر بخشی)
• افزایش راندمان تاسیسات
• افزایش طول عمر تاسیسات
• بهبود کیفی نیروی انسانی
• افزایش رضایتمندی مشترکین
• کاهش هزینه های بهره برداری